W Polsce wiele osób padło ofiarą represji politycznych w okresie PRL. Byli więzieni, szykanowani, pozbawiani pracy, skazywani za działalność opozycyjną lub przekonania. Dziś państwo polskie oferuje możliwość uzyskania odszkodowania i zadośćuczynienia za krzywdy doznane w czasach komunistycznych. Poniżej wyjaśniamy, kto może ubiegać się o odszkodowanie za represje komunistyczne, jak wygląda procedura, jakie dokumenty są potrzebne i ile można realnie otrzymać.
Podstawę prawną do ubiegania się o odszkodowanie i zadośćuczynienie za represje komunistyczne stanowi Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego , nazywana inaczej ustawą lutową albo ustawą rehabilitacyjną.
Przepisy tej ustawy precyzują, komu i w jakiej sytuacji przysługują takie uprawnienia odszkodowawcze i jakie przesłanki muszą zostać spełnione, aby móc dochodzić takich roszczeń. Nie wszystkie przypadki represji podlegają bowiem rekompensacie w trybie w/w regulacji. Przeprowadzamy bezkosztową szczegółowa analizę sprawy celem jej oceny pod kątem możliwości rehabilitacji i dochodzenia roszczeń odszkodowawczych.
Represje komunistyczne to szeroki katalog działań wymierzonych przez władze PRL najczęściej przeciwko osobom, które:
Do najczęstszych form represji należały:
Prawo do odszkodowania i zadośćuczynienia przysługuje tylko osobom, które działały na rzecz suwerenności i niepodległego bytu Państwa Polskiego w latach 1944-1989 i za to zostały niesłusznie skazane, internowane, osadzone lub represjonowane w inny sposób.
O rekompensatę mogą ubiegać się:
Osoby, które spełniają warunki formalne, mogą ubiegać się o:
– czyli zwrot realnych strat materialnych, jakie poniosła osoba represjonowana (np. brak możliwości pracy, obniżone dochody, koszty leczenia, koszty obrony i in.).
– rekompensata za straty niematerialne, czyli za krzywdy - za ból, cierpienie psychiczne, stres, upokorzenie, utratę zdrowia i inne skutki represji.
Musisz wykazać, że działania władz PRL wobec Ciebie miały charakter polityczny. Często pomocne są dokumenty IPN, świadkowie, publikacje. Na tym etapie służymy nieodpłatną pomocą przy analizie materiałów dowodowych.
Jeśli byłeś skazany, potrzebujesz uzyskać rehabilitację sądową, czyli unieważnienia niesłusznego wyroku. Wniosek składa się do sądu karnego właściwego miejscowo ze względu na miejsce wydania orzeczenia represjonującego.
Gdy wyrok zostanie unieważniony, możesz złożyć do właściwego sądu okręgowego wniosek o odszkodowanie i zadośćuczynienie.
Potrzebne będą:
Tak, ale nie wszyscy. Jeśli osoba represjonowana nie zdążyła wystąpić o odszkodowanie, prawo to przechodzi z mocy samej ustawy tylko na konkretnie wskazane tam osoby – na rodziców, małżonka i dzieci zmarłej osoby represjonowanej. Kwestię przejścia tego uprawnienia reguluje art. 8 ust. 1 zdanie 2 wyżej wskazanej „ustawy lutowej”:
Art. 8 [Prawo do odszkodowania i zadośćuczynienia]
Najważniejszym źródłem informacji i dowodów jest Instytut Pamięci Narodowej (IPN). To tam znajdują się akta służb specjalnych PRL, dokumentacja wyroków, raporty z internowań i inne dane przydatne do wykazania represji.
Możesz złożyć wniosek do IPN o:
Tak, są sytuacje, w których sąd może oddalić wniosek, np. gdy:
Dlatego tak ważne jest kompletne przygotowanie sprawy oraz – najlepiej – skorzystanie z pomocy doświadczonej kancelarii prawnej.
Średnio od kilku miesięcy do 2 lat – w zależności od stopnia skomplikowania sprawy i dostępności dowodów.
W sprawach o zadośćuczynienie za represje polityczne nie pobiera się opłat sądowych – są one zwolnione z kosztów.
Tak. Osoby represjonowane mogą także ubiegać się o inne formy wsparcia, np. świadczenie specjalne, status działacza opozycji antykomunistycznej, rentę kombatancką.
Skorzystaj z prawa do sprawiedliwości i godnego zadośćuczynienia
Czy Ty lub ktoś z Twoich bliskich był ofiarą prześladowań politycznych w czasach PRL?
Czy zostałeś niesłusznie skazany, internowany, szykanowany w pracy lub pozbawiony wolności z powodów ideologicznych?
Masz prawo ubiegać się o odszkodowanie i zadośćuczynienie – nawet jeśli od tamtych wydarzeń minęły dekady.
Odszkodowanie za represje - co oferujemy?
Kompleksową obsługę prawną w zakresie dochodzenia odszkodowania za represje komunistyczne:
Dlaczego warto działać z nami?
✔ Posiadamy wieloletnie doświadczenie w sprawach dotyczących czasów PRL,
✔ Wiemy, jak skutecznie dochodzić roszczeń przed sądami,
✔ Działamy z szacunkiem do historii – i z troską o Twoje prawa,
Czy w sprawie musi reprezentować Cię adwokat w sprawach o odszkodowanie za represje?
Nie, ale zdecydowanie warto.
Zgodnie z polskim prawem, nie ma obowiązku korzystania z adwokata – możesz samodzielnie wystąpić o odszkodowanie i zadośćuczynienie. Ale…
Dlaczego warto mieć dobrego adwokata?
Zadośćuczynienie to nie tylko pieniądze, ale przede wszystkim uznanie Twojej lub twoich przodków odwagi i walki o wolność i namiastka sprawiedliwości za wszystkie niesłusznie poniesione krzywdy i cierpienia.
