INFORMACJE O WINDYKACJI

powrót do strony głównej

Jak odzyskać długi??

Przedsiębiorcy borykający się z trudnościami finansowymi często poszukują porozumienia z wierzycielami i proponują im zawarcie układu.

W układzie wierzyciele idą na ustępstwa - umarzają część zadłużenia, rozkładają je na raty - byle odzyskać choć część pieniędzy. Jeśli jednak dłużnik po zawarciu takiego porozumienia ogłosi upadłość, to wierzyciele nie będą mogli zgłosić do masy upadłości kwot sprzed zawarcia układu.

Najpierw zredukował, potem zbankrutował

Jeden z naszych Czytelników zawarł ze swoim dłużnikiem układ. W jego wyniku zredukował mu zadłużenie o 40%, resztę rozłożył na 12 rat. Dłużnik spłacił trzy pierwsze raty, po czym została ogłoszona jego upadłość. Czytelnik zgłosił syndykowi wierzytelność, jaką miał wobec swojego dłużnika. W zgłoszeniu uwzględnił pozostałe 9 rat, powiększone o 40% wcześniejszej redukcji. Syndyk uznał jednak, że na listę wierzytelności może być wciągnięta jedynie niższa kwota z układu, czyli z uwzględnieniem 40% redukcji. Kto ma rację?

Odpowiedź na pytanie Czytelnika zależy od tego, jaki rodzaj układu zawarł ze swoim dłużnikiem. Możliwe było bowiem zawarcie układu w formie umowy cywilnoprawnej (ugody), a także zawarcie układu w toku postępowania upadłościowego lub naprawczego, zatwierdzonej następnie przez sąd.

Umowa z dłużnikiem

Nie można zapisać w umowie, że w razie ogłoszenia upadłości przez jedną z jej stron ulegnie ona zmianie lub rozwiązaniu. Zabrania tego art. 83 ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze. Niedopuszczalne jest więc zawarcie z dłużnikiem takiego porozumienia, w którym z jednej strony redukuje mu się zadłużenie, a z drugiej strony zastrzega, że w przypadku ogłoszenia upadłości dłużnika redukcja przestaje obowiązywać.

Jeśli więc dłużnik wywiązuje się z zawartego porozumienia, a następnie ogłasza upadłość - to do masy upadłości można zgłosić tylko takie kwoty, jakie wynikają z ciągle obowiązującego porozumienia. Czytelnik powinien więc zgłosić do masy upadłości 9 pozostałych rat - z uwzględnieniem, że należność została zredukowana o 40%. Nie może zgłosić kwot sprzed redukcji zawartej w układzie i traktować układu tak, jakby w ogóle nie został zawarty.

Czy to oznacza, że zawierając ugodę z dłużnikiem w żaden sposób nie można się zabezpieczyć na wypadek, gdyby sytuacja majątkowa dłużnika wymagała ogłoszenia jego upadłości? Niedopuszczalne jest tylko zastrzeganie zmiany lub rozwiązania umowy od ogłoszenia upadłości. Można natomiast wprowadzić do ugody takie zapisy, na podstawie których ulegnie ona rozwiązaniu czy zmianie, jeśli dłużnik nie będzie się z jej zapisów wywiązywał, np. gdy powstanie opóźnienie w zapłacie którejkolwiek z rat.

Układ w upadłości

Inaczej wyglądałaby sprawa, gdyby wierzyciele zawarli z dłużnikiem układ w toku postępowania upadłościowego.

Postępowanie upadłościowe nie musi prowadzić do likwidacji (spieniężenia) majątku upadłego i podziału uzyskanych kwot między wierzycieli. Obok upadłości likwidacyjnej istnieje bowiem wariant upadłości z możliwością zawarcia układu. Polega to na tym, że sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu. Upadły przedkłada propozycje układowe, które określają sposób restrukturyzacji jego zobowiązań. Wierzyciele na zgromadzeniu głosują nad układem. Układ przyjęty przez zgromadzenie wierzycieli zatwierdza sąd.

Sąd uchyli zawarty układ, jeżeli upadły go nie wykonuje albo jeśli jest oczywiste, że układ nie będzie wykonany. Z wnioskiem o uchylenie układu może wystąpić wierzyciel.

Jakie są skutki uchylenia układu? Sąd zmienia wówczas postanowienie o ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu na postanowienie o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego i ustanawia sędziego-komisarza oraz syndyka. Wierzyciele mogą zgłosić do masy upadłości swoje wierzytelności. Co istotne, mogą oni w ramach postępowania upadłościowego dochodzić swoich roszczeń w pierwotnej wysokości. Bez znaczenia jest więc np. redukcja zobowiązań zapisana w uchylonym już układzie. Odsetki można naliczać do dnia uprawomocnienia się postanowienia o uchyleniu układu. Wypłacone na podstawie układu sumy zalicza się na poczet dochodzonych wierzytelności.

Postępowanie naprawcze

Istnieje jeszcze jedna możliwość zawarcia układu z wierzycielami przed sądem upadłościowym. Ustawa przewiduje bowiem procedurę tzw. postępowania naprawczego. Można je wszcząć w razie zagrożenia niewypłacalnością, a więc gdy nie istnieją jeszcze przesłanki ogłoszenia upadłości. Przedsiębiorca jest zagrożony niewypłacalnością, jeżeli pomimo wykonywania swoich zobowiązań, według rozsądnej oceny jego sytuacji ekonomicznej jest oczywistym, że w niedługim czasie stanie się niewypłacalny. W toku postępowania naprawczego zawiera się układ z wierzycielami na zgromadzeniu wierzycieli. Jest on następnie zatwierdzany przez sąd.

Postępowanie naprawcze jest korzystne dla dłużnika

Po pierwsze, z dniem wszczęcia postępowania naprawczego zawiesza się spłatę zobowiązań przedsiębiorcy. Po drugie, zawieszeniu ulega też naliczanie odsetek należnych od przedsiębiorcy. Po trzecie, ograniczona jest możliwość dokonywania potrącenia wierzytelności. Po czwarte, nie mogą być wszczynane przeciwko przedsiębiorcy egzekucje i postępowania zabezpieczające, a wszczęte podlegają z mocy prawa zawieszeniu.

Taki układ również może zostać uchylony przez sąd - przede wszystkim wtedy, gdy przedsiębiorca nie wykonuje układu, nie realizuje planu naprawczego przyjętego w toku postępowania naprawczego. Skutki uchylenia tego układu są takie same, jak skutki uchylenia omówionego wcześniej układu zawartego w toku postępowania upadłościowego. Oznacza to, że wierzyciele będą mogli dochodzić swoich roszczeń w pełnej wysokości - ewentualne redukcje zadłużenia zawarte w uchylonym układzie nie mają wtedy znaczenia.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 28.02.2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. nr 60, poz. 535 ze zm.).

19.02.2008 www interia.pl