|
LEKSYKON - strona główna
A - Akcept, Akcjonariusz, Adwokat, Apelacja, Aport, Akredytywa Akcept w obrocie wekslowym zobowiązanie się płatnika do wykupienia weksla od jego uprawnionego posiadacza w wyznaczonym terminie płatności; akcept jest niezbędny w przypadku weksli trasowanych, nie występuje natomiast przy wekslach własnych; jest on dokonywany zazwyczaj w formie pisemnej, przez umieszczenie na wekslu słów "akceptuję" lub "przyjmuję" oraz podpisu akceptanta; szczególną formą akceptu jest - stosowany zwłaszcza w międzynarodowych transakcjach handlowych - akcept bankowy, tj. zobowiązanie banku do wykupu weksla (w terminie płatności, lub przed tym terminem z zastosowaniem dyskonta) Akcjonariusz posiadacz akcji spółki akcyjnej i, tym samym, podmiot praw i obowiązków wynikających ze statutu spółki. Za akcjonariusza - wobec spółki - uznaje się tylko taką osobę, która jest wpisana do księgi akcyjnej lub jest posiadaczem akcji na okaziciela. Akcjonariusz jest zobowiązany jedynie do świadczeń określonych w statucie. Nie ponosi odpowiedzialności wobec wierzycieli za zobowiązania spółki akcyjnej. Odpowiedzialność tę ponosi spółka. Akcjonariusz ma prawo do udziału w zysku (wykazanym w sprawozdaniu finansowym), który uchwałą walnego zgromadzenia został przeznaczony do podziału między akcjonariuszy . Zysk ten rozdzielany jest w stosunku do liczby akcji, przy czym jeżeli akcje nie zostały w całości pokryte, zysk rozdziela się w stosunku do już dokonanych wpłat na akcje . Statut spółki może jednak kwestię podziału zysku uregulować w sposób odmienny (przy uwzględnieniu stosownych przepisów wskazanych w art. 347 § 3 k.s.h.) Adwokat (łac. advocatus od advocare - wzywać na pomoc) - prawnik udzielający porad prawnych i prowadzący sprawy klientów w sądzie. Zawód adwokata polega na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami. Adwokaturę stanowi ogół adwokatów i aplikantów adwokackich. Prawo wykonywania zawodu ma tylko ten, kto został wpisany na listę adwokatów przez okręgową radę adwokacką. W Polsce wpisanych na listę jest ponad 7 tys. adwokatów. Organy adwokatury na szczeblu centralnym to: Krajowy Zjazd Adwokatury, Naczelna Rada Adwokacka, Wyższy Sąd Dyscyplinarny, Wyższa Komisja Rewizyjna. Na szczeblu regionalnym istnieją izby adwokackie, które skupiają adwokatów i aplikantów adwokackich. Organami izby są: zgromadzenie izby, okręgowa rada adwokacka, sąd dyscyplinarny, komisja rewizyjna. Naczelna Rada Adwokacka, izby adwokackie i zespoły adwokackie mają osobowość prawną. Najwyższym ciałem samorządu jest Naczelna Rada Adwokacka, natomiast w rejonie okręgowa rada adwokacka. Do Naczelnej Rady Adwokackiej należy m. in.: uchwalanie regulaminów dotyczących zasad odbywania aplikacji adwokackiej i składania egzaminu adwokackiego, regulaminu dotyczącego zasad wykonywania zawodu indywidualnie lub w określonych spółkach, regulaminu dotyczącego zasad przeprowadzania konkursu na aplikantów adwokackich. Okręgowa rada adwokacka uprawniona jest m.in. do występowania z wnioskiem do organów rejestrowych lub ewidencyjnych o wszczęcie postępowania o wykreślenie z rejestru lub ewidencji podmiotu prowadzącego działalność w zakresie pomocy prawnej niezgodnie z przepisami ustawy Prawo o adwokaturze. Zawodem pokrewnym do adwokata jest zawód radcy prawnego. Podstawową różnicą między radcami prawnymi a adwokatami jest możliwość świadczenia pomocy prawnej w stosunku pracy i pełnienia funkcji obrońcy w procesie karnym. Radcowie mogą pozostawać w stosunku pracy (czego nie wolno adwokatom), natomiast nie mogą być obrońcami w sprawach karnych i karnoskarbowych (do czego mają prawo adwokaci). Istniejący podział na dwie korporacje uznawany jest za sztuczny. Z tego powodu wysuwane są koncepcje połączenia radców prawnych z adwokatami w jednej wspólnej korporacji. Apelacja (łac. appellatio - odwołanie) to odwołanie się od wydanego wyroku. W prawie sądowym apelacja jest środkiem odwoławczym od wyroku sądu pierwszej instancji do sądu drugiej instancji. Terminem apelacja określa się też system kontroli odwoławczej odznaczającej się specyficznymi cechami. Apelacja przysługuje wyłącznie od wyroku sądu pierwszej instancji. Od wyroków wydanych w pierwszej instancji przez sąd rejonowy apelacja przysługuje do sądu okręgowego, natomiast jeśli wyrok w pierwszej instancji zapadł przed sądem okręgowym, sądem drugiej instancji jest sąd apelacyjny. Apelację należy wnosić na piśmie, do sądu odwoławczego za pośrednictwem sądu pierwszej instancji, w terminie 14 dni od daty doręczenia wyroku z uzasadnieniem. Gdy jednak strona nie zażądała uzasadnienia wyroku w terminie tygodniowym od ogłoszenia sentencji wyroku, termin do wniesienia apelacji biegnie od dnia, w którym upłynął termin do żądania uzasadnienia. Prawidłowo wniesiona i spełniająca wszelkie wymogi apelacja prowadzi do ponownego rozpatrzenia sprawy, przy uwzględnieniu dodatkowych, zawartych w niej, przesłanek. Nie wniesienie apelacji skutkuje uprawomocnieniem się wyroku sądu pierwszej instancji. W postępowaniu cywilnym, które toczy się w trybie postępowania nieprocesowego, apelacja przysługuje również od postanowień sądu pierwszej instancji orzekających co do istoty sprawy. Akredytywa jedna z form rozliczeń bezgotówkowych pomiędzy podmiotami gospodarczymi, gwarantująca terminowe otrzymanie pieniędzy przez beneficjanta, tj. osobę fizyczna lub prawną, na rzecz której dokonywane są płatności, oraz ułatwienie dysponowania przez niego tymi pieniędzmi. Aport wkład w utworzenie lub powiększenie majątku spółki, który daje prawo do udziału w zyskach osoby fizyczne i prawne mogą wnosić: aport finansowy (inaczej pieniężny), aport rzeczowy w postaci maszyn, hal produkcyjnych, licencji i patentów, oraz aport umiejętności, kompetencji technicznych i zawodowych - nie jest to część kapitału spółki, ale zmaterializowany w formie udziałów założycielskich, daje udział w zyskach aporty pieniężne i rzeczowe włączane są do kapitału spółki i mogą być uznane za wkład w tworzeniu lub podwyższaniu jej kapitału. |
